Tıbbi ve aromatik bitkiler belki de ilk kültüre alınan bitkiler değildir. Ancak
günümüzde olduğu gibi binlerce yıl önce de insanlar doğadan yabani olarak bu
tür bitkileri topluyorlardı. Çünkü sadece beslenmeye, barınmaya ve giyinmeye
değil tedavi olmaya da ihtiyaçları vardı. Bitkileri fark ettikten sonra onlarla
beslenirken ağrılarının dindiğini, rahatsızlıklarının geçtiğini, bir şekilde üzerine
sürdükleri yaraların çabuk iyileştiğini gördüler.
Deneme ve yanılma yoluyla çiçek, meyve, tohum, sap, yaprak, kök, kabuk gibi
değişik organ ve parçalarını çiğneyerek tadından ve kokusundan hangilerinin
şifalı veya hangilerinin zehirli olduğunu anlamaya çalıştılar. Tıbbi değerini
keşfettikleri nebatatları sadece doğadan toplamakla kalmadılar, bazılarını
kültüre alarak yetiştirmeyi de başardılar. Toplama veya kültür yoluyla üretilen
tıbbi bitkilerin ticaretine başlandı(aktarlık)
Basit yöntemlerle tıbbi bitkilerin biyoaktif(etkin/etken) maddeleri taşıyan ilk
ilaçlar elde edildi (eczacılık) böylece bitkiler insanların hem temel besin ve
geçim kaynakları, hem de ilaç kaynakları oldu.
Tabiat eczanesini insanlığın yararına sunmak için adına halk hekimliği (Anadolu
da ocak,ocaklı veya lokman hekimlik) denilen halk tıbbı doğdu.
Sağlığı korumak ve hastalıkları tedavi etmek amacıyla uygulanan geleneksel
yöntemlere “halk hekimliği” , “ halk tıbbı” adı verildi.
Günümüz modern tıp imkanlarının olmadığı eski çağlarda, hangi bitkinin ne işe
yarayabileceği konusunda pratik uygulamalar ortaya çıkmıştır. Bunlardan en ilgi
çekeni “Doctrine of Signatures” olarak tıbbi uygulamalara aktarılmış olan
işaretler öğretisidir. Paracelsus’un (1493-1541) “Tabiat, yarattığı her şeyi, onda
gizlemek istediği niteliklerin görüntüsüyle biçimlendirir” sözüyle açıkladığı bu
öğretiye göre bir bitkinin şekli, rengi, kokusu gibi karakteristik özellikleri etkili
olacağı organ ya da hastalık ile benzerlik gösterir. Örneğin; beyne benzerliği ile
cevizin beyin fonksiyonlarının işlevselliğini artırması.
Bitkisel(fitoterapik) ilaçların çoğu izole edilmiş bir molekülden ziyade ham
drog veya ekste/ekstrak şeklinde bir karışımdır.
Preklinik ve klinik fazlarında, farmakolojik ve toksikolojik testlerden
geçmeden,bitkisel ürün- ilaç etkileşmeleri bilinmeden bu ürünlerin ilaç olarak
isimlendirilmesi doğru değildir. Bir bitkiden ilaç elde edilmesi, o bitkinin ilaç
olarak kullanılması anlamına gelmez. Bu nedenle bir çok ülkede bitkisel ilaçlar
ancak “Gıda Katkı Maddeleri” kategorisinde değerlendirilmektedir.